Chiêm tinh Cỗ bài Tarot: Không phải của các mụ già gypsy trùm khăn kín mít .
1 lá bài Tarot
Con người muôn đời là giống tò mò về vận mệnh của chính mình, chẳng
loại trừ ai, từ bà bán rau đến ông hoàng đế. Trước năm 1975. nhiều học
giả miền Nam đã viết và xuất bản sách về tử vi phong thủy rất nổi tiếng,
như cụ Thiên Lương, Vân Đằng Thái Thứ Lang… Dạo gần đây, mọi người có
vẻ quay trở lại học các môn khoa học có nguồn gốc lâu đời, thiết thân
với tâm sinh lý tình cảm con người. Khoa học huyền bí chính vì vậy phát
triển hơn bao giờ hết. Làn sóng học và thực hành khoa học huyền bí
phương Tây do vậy cũng hết sức phát triển, nhưng lại chỉ dừng lại ở tầng
lớp người trẻ, biết tiếng Anh, nên cũng có cái giới hạn. “Tam thập nhi
lập”, dưới ba mươi tuổi trừ phi có tố chất và được đào tạo bài bản, khó
lòng có thể mang chuyện thiên văn địa lý ra để giảng giải cho người cần
biết vận mệnh, vì nó không chỉ là kiến thức học được, mà còn là nhân
sinh quan của mình đã “nhuyễn hóa” kiến thức đó để hướng dẫn cho người
đang thắc mắc. Nếu nhân sinh quan đó còn quá trẻ trung và hiếu thắng,
chắc chắn lời khuyên đưa ra dựa trên các hiện tượng thấu thị được chỉ là
phần nổi của tảng băng.
Tuy nhiên, vượt qua những trở ngại trên, dạo này bói bài Tarot lại
rất “hot”. Có thể nói cùng với làn sóng vẽ hoạt hình chibi, thời trang
harajuku, chơi ván trượt, vẽ graffiti, trà chanh chém gió…, thì bói bài
Tarot là thứ các bạn teen đang rất khoái. Nhan nhản đầy các hội chợ bán
quần áo vật dụng thập cẩm, sẽ thấy có một gian bói bài Tarot. Thầy coi
cũng teen, người đi coi cũng teen, thầy truyền nghề Tarot cũng… teen
nốt. Các bộ bài cũng teen, từ chủ đề Hello Kitty đến các kiểu vẽ gothic
mèo đen xương cá da gà mặt ngựa Deviant Moon… khiến có khi người ngoài
nhìn vào hiểu lầm Tarot chỉ là một phong trào của teen.
Hình
minh hoạ 3 lá: Justice (Sự công bằng), The High Priestess (Nữ tư tế) –
thuộc Đại bí mật, và King of Wands (Già Chuồn) – thuộc Tiểu Bí Mật,
trong bộ bài Tarot Hello Kitty
Xin đừng hiểu vậy tội chết. Chẳng khác nào phương Tây có mấy bọn trẻ
trâu đem Kinh Dịch ra từng quẻ in lên giấy gói bánh bao Tàu để bán cho
nó “ngầu”. Tất nhiên, tôi không có ý chỉ trích gì vì mình rất thoáng và
cũng còn trẻ, và đây là một hiện tượng văn hoá đương nhiên: ở phương Tây
bài Tarot và các bộ bài bói (gọi là oracle deck) cũng như các vật trang
trí, đi kèm bói bài là một ngành kinh doanh màu mỡ, và người tiêu dùng
từ trẻ đến già hễ có nhu cầu gì, sở thích gì, là lại có một bộ bài Tarot
thiết kế cho đúng nhu cầu đó. Nhưng có lẽ đã đến lúc Tarot cần có một
hình ảnh khác trong văn hóa phổ thông. Nên mới có bài viết này.
Tarot là bài 78 lá, bài Tây 52 lá lấy từ bài Tarot mà ra, nên đương
nhiên, Tarot sẽ có 52 lá y chang như bài Tây, thêm 4 lá tên là (Hiệp)
Sĩ, trên Bồi và dưới Đầm, cũng có Sĩ cơ, Sĩ rô, Sĩ chuồn, Sĩ bích – 56
lá này trong Tarot gọi là Minor Arcana (Tiểu Bí Mật) vì nó dùng để chỉ
những việc bình thường trong cuộc sống, những việc nhỏ, hoặc chỉ người
thực hiện các việc đó. Tarot có thêm 22 lá nữa, gọi là Major Arcana (Đại
Bí Mật), vì nó chỉ chuyện… trên trời, chuyện lớn, chuyện ngoài tầm tay
của mình, và khớp với 22 ký tự Hebrew trong bản chữ cái của người Do
Thái cổ. 78 lá đó mỗi lá đều là một câu chuyện, một ý nghĩa, một tình
huống, một hiện trạng khác nhau.
Con bài The High Priestess (Nữ Tư Tế) trong bộ bài chuẩn Rider Waite thuộc Đại Bí Mật
Con bài King of Wands (Già Chuồn) trong bộ bài chuẩn Rider Waite, thuộc bộ Tiểu Bí Mật
Tarot khác bài Tây ở chỗ pictorial presentation, có nghĩa là
Tarot vẽ hình các ý nghĩa ra, chứ không vẽ “màu” cơ, rô, chuồn, bích
khá khó hiểu. Chính vì vậy mà hiện tại trên thế giới chắc có khoảng hơn
100,000 bộ bài Tarot khác nhau, và mỗi năm, với tốc độ thương mại hóa
khoa học huyền bí như hiện tại ở phương Tây, lại cho ra mắt thêm vài
chục bộ nữa. Nhưng hãy cứ nghĩ Tarot như 24 chữ cái, có vẽ bằng font chữ
nào thì ý nghĩa hầu hết cũng vẫn được giữ nguyên cho từng lá bài
Đây
là lá Death (Tử Thần) trong bộ bài Thoth ra đời vào khoảng năm 1939,
chúng ta thấy bộ xương đang nhảy múa. Bộ bài này là một trong những bộ
nổi tiếng nhất mọi thời đại do nhà huyền học Alester Crowley sáng tác ra
và nhờ hoạ sĩ Lady Harris vẽ.
Death
(Tử Thần) trong Shawdowscape ra đời năm 2010 thì có vẻ tươi sáng lạc
quan hơn với hình ảnh chim phụng hoàng. Người thiết kế là một người
Malaysia gốc Trung Quốc tên là Stephanie Pui-Mun Law.
Tarot có xuất xứ từ đâu? Cái này các nhà nghiên cứu vẫn chưa trả lời
được. Một số người nói nó có nguồn gốc từ Ai Cập, nghĩa là tuổi đời
Tarot cho đến nay khoảng 10,000 năm. Một số khác nói từ Do Thái cổ, vì
tarot là đọc trại của “torat” hay là “torah”, bộ kinh của người Do Thái.
Nhưng để gọi là chuẩn hóa thành 78 lá như hiện tại, thì phải đợi đến
thời kỳ Phục Hưng, khi con người bắt đầu quan tâm và tái hiện lại văn
hoá Hi-La, hậu duệ của văn minh Ai Cập. Ở thế kỷ 14, tại triều đình Ý
(lúc này tồn tại ở dạng thành bang), nhờ việc lật lại các văn bản khảo
cổ xưa, đã phục hưng lại Tarot và chuẩn hóa lại một số ý nghĩa trong
từng lá bài, đồng thời bắt đầu phác họa ý nghĩa của từng lá trong bộ Đại
Bí Mật-Thiên Định; trong khi đó, bộ Tiểu Bí Mật-Nhân Định vẫn còn vẽ
theo kiểu đại diện (ví dụ: con 4 chuồn Four of Wands vẫn vẽ là 4 cây gậy
chứ chưa vẽ theo ý nghĩa của lá này).
Bộ
bài cổ Tarot Visconti từ thế kỷ 14 vẫn còn vẽ 4 of Wands (4 chuồn) là 4
cây gậy, 8 of Pentacles (8 rô) là 8 đồng tiền, 10 of Swords (10 Bích)
là 10 cây kiếm
Đến năm 1910, Arthur E. Waite, một nhà huyền bí học thuộc hội kín
Golden Dawn đã nhờ một họa sĩ là Pamela Coleman Smith vẽ lại toàn bộ 78
lá theo học thuật của ông, và đó là bộ bài Tarot đầu tiên theo trường
phái pictorial presentation (thể hiện bằng hình ảnh), khác hoàn toàn
kiểu triều đình Ý (mà bộ bài Tây lấy từ đó). Vì có quá nhiều bộ vẽ theo
nhiều phong cách khác nhau, bộ bài này ra đời đã “quán quân” tất cả, và
trở thành bộ bài chuẩn, dùng để học vỡ lòng môn Tarot.
.
Sốt ruột rồi phải không? Giờ là câu hỏi chính đây: Tại sao chỉ cần lật vài lá bài là biết vận mệnh chúng ta?
Chẳng phải mỗi người đều là một thực thể độc lập, với một lịch sử và
hướng đi hoàn toàn khác nhau? Các nhà phân tâm học vào cuộc…
Carl Jung, học trò của Sigmund Freud (cả hai thầy trò nhà này đều trở
thành nhà phân tâm học nổi tiếng nhất lịch sử nhân loại) có một lý
thuyết rất hay: collective subconsciousness (hệ tiềm thức tập
trung/chuẩn). Tóm tắt: loài người tuy tồn tại độc lập với suy nghĩ
riêng, nhưng đều đóng góp và rút ra nhiều thứ từ cái hệ chuẩn này. Hệ
này hoạt động bằng hình ảnh. Ví dụ: một người Hi Lạp cổ đại, với một
người làm chứng khoán ở New York thời hiện đại, và một người Việt Nam
sống ở Quảng Nam, cả 3 người này, khi nghĩ về từ “mẹ”, hoặc nhìn hình
ảnh một người đàn bà hơi lớn tuổi, phúc hậu, xung quanh là thiên nhiên
tươi tốt sum sê trĩu quả, có thêm đứa con càng tốt, đều nghĩ đến “mẹ”,
và lập tức trong đầu họ, sẽ nảy ra một nhóm thuộc tính liên quan đến
“mẹ” như: tình mẫu tử, thai nghén, sự nuông chiều, đất mẹ…
Tại sao loài người lại có cùng một ý tưởng đó. Chính là do có
collective subconsciousness. Hệ chuẩn này là nền tảng của tư duy con
người, của nghệ thuật, của xã hội. 78 lá bài Tarot thể hiện đúng 78 hình
thái hệ tiềm thức chuẩn đó. Ý tưởng về “mẹ” chính là lá số 3 của bộ
Thiên Định, số của sự sáng tạo (nam nữ hai người gặp nhau sinh ra người
thứ ba), số của sự dưỡng nuôi, và lá Tarot này tên là “The Empress” – Nữ
Hoàng, mẹ của các mẹ. Ý nghĩa bao quát của lá bài này là: làm mẹ, chăm
sóc, sự đầy đủ, các giác quan, thế giới tự nhiên.
Lá
The Empress (Nữ hoàng) của bộ Thoth có hình con chim bồ nông chăm chút
cho bầy con, hoa sen của phương đông tượng trưng cho vẻ đẹp nữ tính, và
dấu hiệu Venus – thần vệ nữ, tượng trưng cho tình yêu, sự mắn đẻ, hạnh
phúc
Lá
The Empress (Nữ hoàng) của bộ Rider Waite có người đàn bà mặc áo lựu đỏ
(lựu tượng trưng cho hoa quả của đất mẹ và sự nữ tính), giữa vườn cây
trái màu mỡ, có cái khiên với dấu hiệu Venus.
Chính vì vậy, Tarot là xuyên văn hóa, xuyên thời gian và không gian.
Để kích hoạt sự kết nối của tiềm thức cá nhân với tiềm thức tập thể/tiềm
thức chuẩn này, khi bốc bài người ta cần tập trung nghĩ về vấn đề muốn
hỏi, khi rút thì rút bằng tay không thuận, để thùy não chỉ huy hình ảnh,
tiềm thức được tiếp cận nhanh nhất. Khi rút bài, ta đã dùng chính năng
lượng của mình, nhân điện của mình để ảnh hưởng lên tính ngẫu nhiên của
việc xào rút bài, và nhìn kìa: ta đã rút được những lá bài miêu tả chính
xác tình trạng của chúng ta, đồng thời có cả lời khuyên đi kèm. Thật kỳ
diệu!
(còn tiếp)